Na diecie? Od zawsze. Jak długotrwałe stosowanie diet wpływa na Twój metabolizm

Odsetek osób z nadwagą i otyłością z roku na rok wzrasta, zarówno w Polsce jak i na świecie. Coraz więcej osób decyduje się na walkę o swoje zdrowie i sylwetkę przechodząc na dietę, po której już po kilku dniach widać efekty. W pewnym momencie masz dość restrykcji dietetycznych i wracasz do swoich poprzednich nawyków. Niestety, po pewnym czasie to, co zrzuciłeś wraca do punktu wyjściowego, a może nawet wróciło z nawiązką. Zastanawiałeś się kiedyś jaki wpływ na twoje zdrowie i metabolizm ma naprzemienny spadek i wzrost masy ciała oraz dlaczego ona w ogóle wraca?

To, co zostało opisane powyżej potocznie nazywane jest efektem jo-jo. Występuje najczęściej w momencie, kiedy próbujemy walczyć z nadmierną masą ciała niskokalorycznymi dietami bądź głodówkami, nieumiejętnie bądź za długo korzystając z tego typu rozwiązań. Dzieje się to ze względu na to, że każda modyfikacja stylu życia i żywienia ma wpływ na to, w jaki sposób funkcjonuje organizm.

Każda redukcja masy ciała wywołuje zmiany hormonalne w ciele. Przykładem może być grelina – hormon głodu, który wzrasta wraz utratą masy ciała. Grelina  jako hormon nie chce dopuścić do tego, by organizm tracił zapasy energetyczne. Im utrata masy ciała jest bardziej drastyczna, tym więcej wydzielanej jest greliny i odczuwamy coraz większy głód. Jak widzisz, o efekt jo-jo nietrudno. Badania przeprowadzone u osób z rozregulowaną gospodarką hormonalną spowodowaną restrykcjami dietetycznymi wykazały, że nawet po 6 miesiącach od zaprzestania diety poziom hormonów nie wrócił do równowagi.

Wiele badań wskazuje również na to, że cykliczne zmiany masy ciała związane są ze zwiększonym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Widoczne jest to we wzroście ciśnienia tętniczego, wzroście tętna, stężenia glukozy we krwi w momencie przyrostu masy ciała. Są to dodatkowe czynniki, które obciążają układ sercowo-naczyniowy i mogą prowadzić do przewlekłych chorób takich jak nadciśnienie, cukrzyca czy choroba niedokrwienna serca.

Jak nie dopuścić do efektu jo-jo?

• Nie korzystaj z diet-głodówek, które dostarczają energii poniżej Twojego podstawowego zapotrzebowania energetycznego,
• Zaplanuj redukcję masy ciała w sposób rozsądny, przeplatając ją z okresami o zerowym bilansie energetycznym,
• Nie wracaj do starych nawyków żywieniowych po osiągnięciu wyznaczonego celu. We wprowadzeniu nowych nawyków żywieniowych, które zostaną z Tobą na całe życie pomoże Ci psychodietetyk bądź psycholog.
• Korzystaj z produktów spożywczych, które są niskoprzetworzone. Koktajle firmy XYZ uszczuplą tylko Twój portfel,
• Skorzystaj z porady specjalisty, np. dietetyka, który spersonalizuje Twoją dietę oraz zalecenia.

Źródła:

1. Quinn DM, Puhl RM, Reinka MA (2020) Trying again (and again): Weight cycling and depressive symptoms in U.S. adults. PLoS ONE 15(9)
2. Eun-Jung Rhee, Weight Cycling and Its Cardiometabolic Impact, J Obes Metab Syndr. 2017 Dec; 26(4): 237–242