Otrzymuj aktualizacje w czasie rzeczywistym bezpośrednio na swoim urządzeniu, zasubskrybuj teraz.
Nadwaga i otyłość – charakterystyczne objawy oraz nieprawidłowości w badaniach biochemicznych i nie tylko.
Warto pamiętać, że nadwaga i otyłość to nie tylko efekt estetyczny, ale w perspektywie długich lat to szereg negatywnych reakcji, zachodzących w organizmie człowieka, które wpływają na kondycję fizyczną i w konsekwencji na utratę zdrowia. Dlatego też występowanie chorób współistniejących z nadwagą i otyłością jest tak wiele. Większość z nas chociaż raz w życiu wyliczyło swój wskaźnik BMI, tak by sprawdzić w jakich widełkach się znajduje. W której grupie Ty jesteś?
BMI jest on najczęściej stosowanym wskaźnikiem do oceny otyłości lub nadwagi. Możemy wyliczyć go: dzieląc masę ciała (kg) przez wzrost do kwadratu (m2). Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) u osób dorosłych otyłość rozpoznajemy przy wartości BMI ≥ 30,0 kg/m2. Jednak występuje wiele czynników, które mogą zaburzać wynik m.in.: wysoka aktywność fizyczna (rozbudowana masa mięśniowa), ciąża, obrzęki, wodobrzusze, niepełnosprawność czy wiek poniżej 18 r.ż. W takim razie przy uwzględnieniu czynników zaburzających wynik jaką informacje daje nam wskaźnik BMI? W zasadzie żadną. Wynik uzyskany z wyliczenia BMI jedynie wskazuje nam czy mamy nadwagę lub otyłość czy też nie i co ważne – nie ocenia zawartości oraz dystrybucji tkanki tłuszczowej oraz zawartości tkanki mięśniowej.
Ok, mam parę kilogramów więcej, w takim razie czy jest coś, co szczególnie powinno mnie niepokoić?
- Nadmierne pragnienie,
- Wielomocz (częste oddawanie moczu),
- Zmniejszenie elastyczności skóry,
- Suchość skóry błon śluzowych,
- Osłabienie,
- Senność
– te objawy mogą świadczyć o możliwych zaburzeniach gospodarki węglowodanowej oraz insulinowej. Możemy to monitorować za pomocą różnych parametrów biochemicznych m.in. stężenia glukozy na czczo, hemoglobiny glikowanej, insuliny oraz wskaźnika HOMA-IR (który wskaże nam ewentualne występowanie insulinooporności).
Jeśli faktycznie stwierdzono u Ciebie cukrzycę, warto kontrolować funkcjonowanie nerek. Kreatynina, GFR oraz badanie moczu to podstawowe elementy niezbędne w profilaktyce powikłań nerkowych związanych z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej jakim jest cukrzyca oraz otyłość.
Pomimo tego, że nie odczuwasz realnych objawów Twój profil lipidowy może być również zaburzony. Brak symptomów nie odznacza braku problemu. Sam pomiar cholesterolu ogólnego nie wystarczy. Aby całościowo ocenić profil lipidowy niezbędna jest ocena również innych parametrów, a przede wszystkim triglicerydów oraz cholesterolu HDL (w dużym uproszczeniu dobrego cholesterolu).
Czy coś Cię czasem pobolewa w prawym boku? Martwić się czy nie? Jeśli poza nadmierną masą ciała, szczególnie gromadzącą się w okolicy brzucha odczuwasz nasilające się zmęczenie, osłabienie i ogólne złe samopoczucie to znak, że czas zbadać “próby wątrobowe”, czyli ALT oraz AST oraz zrobić USG jamy brzusznej. Wyżej wymienione objawy oraz nieprawidłowości w badaniach biochemicznych oraz USG mogą świadczyć o niealkoholowym stłuszczeniu wątroby, które postępując nieleczone może prowadzić do jej marskości.
Przyczyn stanu zapalnego w organizmie jest bardzo wiele. Coś co nam przychodzi od razu do głowy to infekcja lub trudno gojąca się rana. Jednak należy pamiętać, że w dużym uproszczeniu tkanka tłuszczowa jest bardzo “aktywna” szczególnie w wytwarzaniu hormonów i cytokin prozapalnych. Dlatego też uzupełnieniem podstawowych badań powinno być białko CRP – oceniające stan zapalny, który może być przewlekły u osób z nadwagą i otyłością.
Przyrost masy ciała, kiedy naprawdę się starasz ograniczać słodycze (tak bez oszukiwania), osłabienie i zmęczenie, senność, ogólnie złe samopoczucie, uczucie chłodu, szybkie marznięcie i zmniejszona tolerancja wysiłku fizycznego, który był dla Ciebie codziennością – nie bagatelizuj tych objawów, może to oznaczać współistniejące choroby tarczycy. Dlatego warto chociaż raz na jakiś czas ocenić TSH, Ft3, Ft4, przeciwciała oraz wykonać USG tarczycy.
Napadu dny moczanowej nie sposób nie zauważyć. To ostry, nagły i bardzo silny ból i obrzęk stawu z widocznym rumieniem skóry, która jest napięta oraz błyszcząca. Do tego momentu nie chcemy doprowadzić, dlatego też niezwykle ważne jest, aby monitorować stężenie kwasu moczowego w surowicy krwi oraz działać, kiedy ten parametr jest podwyższony.
Co dalej?
Jeśli zaobserwowałeś, któreś z wyżej wymienionych objawów, nie czekaj z diagnozą, kiedy zacznie boleć. Im szybciej podejmiesz działania tym będzie to skuteczniejsze, a tym samym znacznie zmniejszysz ryzyko późniejszych powikłań oraz wystąpienia nowotworu.
Referencje:
- Kłosiewicz-Latoszek, L. (2010). Otyłość jako problem społeczny, zdrowotny i leczniczy. Probl Hig Epidemiol, 91(3), 339-343.
- Karbowska, J., & Kochan, Z. (2012). Leptyna jako hormon łączący otyłość z dysfunkcją mięśnia sercowego* Leptin as a mediator between obesity and cardiac dysfunction. Postepy Hig Med Dosw (Online), 66, 267-274.
- Zgliczyński, W. S. (2017). Nadwaga i otyłość w Polsce. Infos zagadnienia społeczno‑gospodarcze, (04), 1-4.
- Jung, A. (2014). Otyłość-choroba cywilizacyjna. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 10(3), 226-232.
- Binkowska-Borgosz, I., Starzyńska, T., & Błogowski, W. (2014). Otyłość a nowotwory przewodu pokarmowego. Advances in Hygiene & Experimental Medicine/Postepy Higieny i Medycyny Doswiadczalnej, 68.
- Marlicz, W., & Łoniewski, I. (2012). Mikroflora jelitowa a otyłość i rak jelita grubego. Gastroenterologia Kliniczna. Postępy i Standardy, 4(2), 69-78.
- Kucharska, A., Burakowska, I., Wronka, L., Sińska, B., Milewska, M., Zegan, M., & Michota-Katulska, E. (2016). Skład ciała a profil lipidowy chorych na nadciśnienie tętnicze. Pielęg Pol, 59(1), 61-65.
- Stachowicz, N., & Kiersztan, A. (2013). Rola mikroflory jelitowej w patogenezie otyłości i cukrzycy. Postępy Hig. Med. Wet, 67, 288-303.
- Gińdzieńska-Sieśkiewicz, E., Sierakowski, S., Domysławska, I., & Sulik, A. (2010). Dna moczanowa–aktualne spojrzenie na diagnostykę i leczenie. Reumatologia, 48(6), 425-428.
