Otrzymuj aktualizacje w czasie rzeczywistym bezpośrednio na swoim urządzeniu, zasubskrybuj teraz.
Dzisiejszy wywiad jest wywiadem z Panią dr n. med. Magdaleną Wiśniewską, onkologiem z Onkologicznego Centrum Medycznego na ul. Chodkiewicza 51 w Bydgoszczy.
Pani doktor, czy rak piersi to duży problem zdrowotny?
Tak. Rak piersi to najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet, stanowiący około 23% wszystkich zachorowań na nowotwory.
Jakie są czynniki ryzyka zachorowania na raka piersi?
Częstość występowania raka piersi wzrasta z wiekiem. Ryzyko zachorowania na raka piersi znacznie wzrasta po 50 r.ż. – w Polsce ponad 80% pacjentek z rakiem piersi to kobiety w tym wieku. Innymi znanymi czynnikami ryzyka zachorowania są: hormonalna terapia zastępcza, antykoncepcja hormonalna, późny wiek menopauzy, wczesna pierwsza miesiączka późny (po 30 r.ż) wiek urodzenia pierwszego dziecka oraz czynniki genetyczne. Czynniki ryzyka wystąpienia raka piersi są złożone, jednak największy wpływ wydają się mieć czynniki związane ze stanem hormonalnym kobiety.
Co to są badania przesiewowe i jaką rolę one pełnią?
Badania przesiewowe często nazywane skriningowymi, oznaczają nic innego jak poszukiwanie nowotworu lub zmian przednowotworowych u osób bez objawów choroby. Są one uzasadnione wówczas, gdy prowadzą do zmniejszenia umieralności z powodu danej choroby. Nowotwory wykryte we wczesnych stadiach lepiej rokują, co przekłada się na długość życia pacjenta. W ramach profilaktyki raka piersi wykonuje się mammografię, czyli badanie z z użyciem promieniowania rentgenowskiego. Zgodnie z programem profilaktyki raka piersi finansowanym przez NFZ mogą wziąć w nim udział kobiety między 50 a 69 r.ż., które w ciągu ostatnich 2 lat nie wykonywały mammografii w ramach programu profilaktyki lub panie, które otrzymały pisemne wskazanie do wykonania ponownego badania mammograficznego po upływie 12 miesięcy. Niezależnie od udziału w badaniach przesiewowych każda kobieta powinna pamiętać o samobadaniu piersi, wykonywać je regularnie, przy czym u kobiet miesiączkujących optymalnym czasem jest 3-5 dni po miesiączce.
Jakie objawy może dawać rak piersi?
Rak piersi w początkowej fazie przebiega bezobjawowo i wykryć go można jedynie podczas badań profilaktycznych. Najczęstszym objawem klinicznym wykrywanym przez pacjentkę jest guz w obrębie piersi, zwykle twardy, o dobrze wyczuwalnych granicach. Inne zmiany w obrębie piersi mogą obejmować zaciągnięcie skóry nad guzem, obrzęk skóry, zaczerwienienie skóry lub jej owrzodzenie, wciągnięcie brodawki czy wyciek z brodawki. W bardziej zaawansowanych przypadkach może wystąpić powiększenie pachowych węzłów chłonnych czy dolegliwości związane z wystąpieniem przerzutów odległych, na przykład bóle kręgosłupa.
Co powinna zrobić pacjentka, u której wystąpiły jakieś z powyższych objawów?
Powinnajak najszybciej zasięgnąć porady onkologa. Po badaniu fizykalnym onkolog oceni wskazania do dalszej diagnostyki obrazowej lub inwazyjnej – czyli biopsji guza piersi. Badania obrazowe obejmują mammografię oraz badanie ultrasonograficzne piersi – przydatne zwłaszcza do oceny charakteru zmian w piersiach u pacjentek młodszych, poniżej 40 r.ż. W przypadku stwierdzenia w badaniach obrazowych zmian podejrzanych o złośliwe niezbędne jest wykonanie biopsji zmiany – zwykle biopsji gruboigłowej. Pobrany materiał przekazywany jest do pracowni patomorfologicznej w celu określenia charakteru zmiany w piersi. W przypadku wykazania powiększonych węzłów chłonnych pachy niezbędne jest dodatkowo wykonanie biopsji węzłów chłonnych.
Jakie są stadia zaawansowania raka piersi?
Wyróżniamy cztery stopnie zaawansowania raka piersi – od I do IV, ale pacjentki dzielimy na trzy główne grupy – pacjentki z rakiem wczesnym czyli stopnie I i II, rakiem zaawansowanym miejscowo czyli stopniem III oraz pacjentki z rakiem w stadium uogólnienia czyli przerzutów odległych – stopień IV.
Jakie są metody leczenia raka piersi?
W przypadku wczesnego raka piersi leczenie zaczyna się zwykle od operacji. Operacja może obejmować usunięcie guza – jest to tak zwana operacja oszczędzająca czyli usunięcie części piersi z guzem. Rzadziej stosuje się amputację całej piersi czyli mastektomię. Chora po operacji oszczędzającej wymaga uzupełniającej radioterapii. Dodatkowo u chorych wykonuje się biopsję węzła wartowniczego czyli pierwszego węzła spływu chłonki, a w przypadku potwierdzonych przerzutów do węzłów chłonnych pachowych – usunięcie wszystkich węzłów chłonnych pachy.
Aktualnie leczenie oszczędzające pierś jest leczeniem z wyboru u wszystkich chorych, u których tylko możliwe jest jego zastosowanie. Leczenie oszczędzające w porównaniu z mastektomią charakteryzuje się podobną częstością występowania nawrotów choroby przy nieporównywalnie mniejszym kalectwie oraz korzystnym zwykle efekcie kosmetycznym. Oczywiście, u części pacjentek, na przykład z rakiem wieloogniskowym, leczenie oszczędzające nie jest możliwe. Można wówczas rozważyć mastektomię z rekonstrukcją.
Część pacjentek, z uwagi na typ biologiczny raka piersi, może wymagać przedoperacyjnego leczenia systemowego i takie postępowanie zwiększa szanse na całkowite wyleczenie choroby. Natomiast po zabiegu onkolog ocenia wskazania do leczenia uzupełniającego. Część chorych może wymagać pooperacyjnej radioterapii, chemioterapii, immunoterapii lub hormonoterapii, a terapia dobierana jest indywidualnie dla danej pacjentki.
Jakie są wskazania do leczenia pooperacyjnego?
Wskazania do leczenia pooperacyjnego określane są przez stopień zaawansowania choroby oraz typ biologiczny raka piersi. W przypadku raków luminalnych, czyli hormonowrażliwych, wszystkie pacjentki mają wskazania do pooperacyjnej hormonoterapii. Leczenie takie stosowane jest przez kilka lat po zabiegu. W sytuacji raka HER2-dodatniego, czyli wykazującego nadekspresję receptora HER2 na komórkach nowotworu dysponujemy terapiami celowanymi anty-HER2.
W określaniu wskazań do leczenia pooperacyjnego bierze się także pod uwagę indeks Ki-67 – parametr świadczący o szybkości podziałów komórkowych.
Czy raka piersi można wyleczyć?
Tak. Odsetek wyleczeń w raku piersi, w porównaniu do innych nowotworów jest wysoki. 5-letnie przeżycia w krajach o najwyższych standardach leczenia onkologicznego sięgają nawet 90%. Oczywiście największą szansę na całkowite wyleczenie mają chore, o których nowotwór został wykryty we wczesnym stadium. Pacjentki z chorobą zaawansowaną, poza możliwościami leczenia radykalnego, traktuje się jako pacjentki za chorobą przewlekłą.
Jak wygląda dostęp do nowoczesnych terapii w Polsce na tle innych krajów Europy?
Dostęp do nowoczesnych i skutecznych terapii znacznie się poprawia. Dzięki nowym lekom pacjentki z chorobą w stadium rozsiewu mogą żyć z chorobą wiele lat i pomimo braku możliwości całkowitego wyleczenia zachować dobrą jakość życia. Aktualnie finansowane są leki anty-HER2 oraz inhibitory CDK4/6 stosowane w zaawansowanych, hormonowrażliwych rakach piersi. Od listopada finansowane są nowe terapie dla pacjentek z zaawansowanym rakiem potrójnie ujemnym oraz pacjentek z mutacją w genach BRCA 1/2.
dr n. med. Magdalena Wiśniewska
onkolog z wieloletnim doświadczeniem
Onkologiczne Centrum Medyczne ul. Chodkiewicza 51 tel. 052 335 01 70
Dziękujemy za przeczytanie całego artykułu. Mamy nadzieję, że przyniósł on Państwu odpowiedzi na nasuwające się Państwu pytania. Jeżeli potrzebujecie Państwo więcej wiedzy w tym zakresie, zapraszamy do czytania pozostałych artykułów na naszym portalu.
Chcesz skonsultować swój przypadek z onkologiem?
Zapraszamy do kontaktu telefonicznego pod numerem przychodni 500 265 605.
lub zarezerwuj wizytę bezpośrednio na www.onkodietetyka.pl