Otrzymuj aktualizacje w czasie rzeczywistym bezpośrednio na swoim urządzeniu, zasubskrybuj teraz.
Dzisiejszy wywiad jest wywiadem z Panem dr n. med. Jarosławem Kozą , gastroenterologiem z poradni gastroenterologicznej przy Onkologicznego Centrum Medycznego na ul. Chodkiewicza 51 w Bydgoszczy.
Korzystając z okazji, że rozmawiam z gastroenterologiem, chciałbym zapytać o dosyć pospolity objaw jakim jest zgaga.
Słucham zatem.
Czy zgagę należy traktować jako objaw wyłącznie błahy?
To zależy co Pani ma na myśli. Z jednej strony sporadyczna zgaga, zwykle występująca po błędzie dietetycznym nie stanowi istotnego problemu zdrowotnego. Niemniej jednak zgaga przewlekła, nawrotowa czy wręcz codzienna, jako objaw błahy traktowana być nie może.
Czyli jak ktoś ma zgagę np. 1 stycznia po imprezie sylwestrowej, a potem kolejny raz następnego 1 stycznia po kolejnej zabawie sylwestrowej, to nie stanowi to problemu?
Naturalnie. Ale jeśli ktoś ma zgagę od 1 stycznia do kolejnego 1 stycznia, to już jest duży problem. Zgaga to nie tylko objaw powodujący dyskomfort czy obniżenie jakości życia. Zazwyczaj zgaga jest objawem choroby refluksowej przełyku
Przepraszam, że przerwę choroby refluksowej to znaczy?
Choroba refluksowa przełyku to wynik nadmiernej ekspozycji przełyku na treść żołądkową, treść która w swej chemicznej naturze jest kwasem. Błona śluzowa przełyku jest wrażliwa na działanie kwasu stąd problem. Ale kontynuując wątek z poprzedniej wypowiedzi. Zazwyczaj zgaga, jako objaw choroby refluksowej przełyku, jeśli zostanie zaniedbana, może doprowadzić do powikłań, którymi mogą być nadżerki czy owrzodzenia w przełyku, te z kolei mogą powodować inne komplikacje jak krwawienia czy zwężenia przełyku. Inną kwestią jest, że przedłużająca się, nieleczona choroba refluksowa sprzyja powstawaniu raka przełyku.
Czyli zaniedbana zgaga może sprzyjać powstawaniu raka?
Oczywiście. Nie jest to proces, który powstaje po kilku czy kilkunastu epizodach zgagi, tak jak to może mieć miejsce w przypadku wspomnianych uprzednio nadżerek czy owrzodzeń. Niemniej jednak lata nieleczonej lub nieskutecznie leczonej choroby refluksowej są istotnym czynnikiem ryzyka powstawania raka przełyku.
Czyli ze względu na powikłania zarówno te natychmiastowe jak i odległe zgagę powinno się leczyć?
Tak. Chociażby fakt, że jest to odczucie dosyć nieprzyjemne, nawet pojedyncze epizody są w stanie zakłócić codzienne funkcjonowanie, a o powikłaniach właśnie wspominaliśmy.
No to niech pan powie naszym czytelnikom jak sobie radzić.
Nie ma niestety jednego prostego schematu. Niektóre przypadki wymagają dokładniejszej oceny. Niemniej jednak należy pamiętać, że w przypadku zgagi epizodycznej, można pokusić się o dostępne bez recepty środki alkalizujące zawierające glin, wapń, magnez czy alginiany. Można także wyłącznie krótkotrwale samodzielnie stosować inhibitory pompy protonowej, ale tutaj zalecam ostrożność w leczeniu bez konsultacji z lekarzem.
Rozumiem, że środki alkalizujące to substancje, których rolą jest zobojętnianie treści żołądkowej.
Tak.
A czym są te tajemniczo brzmiące inhibitory pompy protonowej?
To substancje, które są lekami hamującymi wydzielanie kwasu solnego. Ich zastosowanie jest nieco szersze niż tylko leczenie choroby refluksowej przełyku, ale generalne skutek ich działania wynika ze zmniejszenia kwasowości treści żołądkowej.
No dobrze, ale znowu mówi pan w tajemniczy sposób, że przy samodzielnym stosowaniu zaleca ostrożność w leczeniu bez konsultacji z lekarzem. Kiedy niewykształcony medycznie pacjent ma wiedzieć, że potrzebuje porady lekarskiej?
O przepraszam. Ostrożność w stosowaniu leków na zgagę zaleca się nie tylko przy samodzielnym stosowaniu inhibitorów pompy protonowej. Leki alkalizujące również jeśli są niewłaściwie stosowane mogą stwarzać ryzyko, zwłaszcza nadmierna podaż glinu budzi poważne kontrowersje co do bezpieczeństwa. Zechce Pan zwrócić uwagę, że inhibitory pompy protonowej są dostępne do kupienia na receptę w opakowaniach po kilkadziesiąt sztuk, a te dostępne bez recepty można kupić w opakowaniach do 14 tabletek. Wśród leków z tej grupy znajdziemy tutaj preparaty zawierające pantoprazol, omeprazol czy ezomeprazol. Jeżeli dolegliwości nie ustąpią w czasie leczenia pojedynczym opakowaniem lub szybko nawrócą po jego zużyciu, to znak wskazujący na bezwzględną konieczność porady lekarskiej.
Czyli należy udać się do gastroenterologa?
Należy udać się po poradę do lekarza. Oczywiście lekarzem zajmującym się chorobami przełyku tak jak całego przewodu pokarmowego jest gastroenterolog. W wielu jednak przypadkach pomoc gastroenterologa w leczeniu zgagi może być zupełnie zbędna.
W takim razie kiedy pomoc gastroenterologa jest konieczna.
Z gastroenterologiem należy konsultować przypadki zgagi opornej na leczenie, przypadki budzące wątpliwości diagnostyczne, a przede wszystkim przypadki z powikłaniami.
Z powikłaniami o których już rozmawialiśmy.
Tak. Zwłaszcza w kontekście nadzoru. Bo to nie jest tak, że jest wieloletnia zgaga, a potem jest od razu rak przełyku, bez żadnych form pośrednich. To nie tak wygląda. Rak przełyku powstaje na podłożu zmienionej błony śluzowej. Na skutek przewlekłego drażnienia przełyku pochodzącym z żołądka kwasem solnym dochodzi do powstawania metaplazji. Stan ten nazywa się przełykiem Barretta i już wymaga nadzoru, bo jest zagrożony rozwojem raka przełyku właśnie.
A nadzorowanie polega zapewne na wykonywaniu badań endoskopowych.
Tak. Ale proszę pamiętać, że właściwe leczenie choroby refluksowej przełyku może pozwolić zapobiec rozwojowi powikłań.
Rozumiem. Czyli mam zgagę, muszę łykać tabletki!
Leczenie choroby refluksowej przełyku to nie tylko farmakoterapia czyli łykanie tabletek jak pan to ujął. Leczenie choroby refluksowej to również właściwa dieta, zmiana stylu życia, dbanie o prawidłowy stan odżywienia. Proszę sobie wyobrazić, już tak zupełnie kolokwialnie ujmując, jak ktoś jest otyły i ma bogato rozwiniętą tkankę tłuszczową, to żołądek w brzuchu osoby otyłej ma znacznie ciaśniej, co zwiększa ryzyko cofania jego treści do przełyku. Zatem skuteczne leczenie otyłości to także forma leczenia choroby refluksowej przełyku. Podobnie inne złe nawyki zwiększają ryzyko nadmiernego zarzucania treści żołądkowej do przełyku. Mowa tutaj o paleniu tytoniu, spożywaniu alkoholu, zwłaszcza mocnych trunków, no i oczywiście niewłaściwych nawykach żywieniowych. Pomocne jest także unikanie zbyt ciasnych ubrań uciskających na jamę brzuszną.
Na różnym etapie leczenia skuteczność wymienionych metod jest różna.
Czasami modyfikacja stylu życia, zwłaszcza zmiana stylu odżywiania, może być wystarczająca.
Rozumiem to. Ale jeszcze jedna myśl nie daje mi spokoju. Kiedy podejrzewać raka przełyku przede wszystkim i jak go rozpoznać?
Podstawową metodą rozpoznania raka przełyku jest badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego. Wskazaniami do jego jak najszybszego wykonania są głównie: utrudnione połykanie, bolesne połykanie, niewyjaśniona utrata masy ciała, objawy krwawienia z przewodu pokarmowego, niedokrwistość. Niekoniecznie muszą to być objawy raka przełyku. Ale są to tak zwane objawy alarmowe, które wymagają niezwłocznego wyjaśnienia. Niemniej jednak jeszcze raz powtórzę się. Lepiej zapobiegać nić leczyć. Najważniejsze żeby nie zaniedbać problemu zdrowotnego.
Dziękuję za rozmowę. Mam nadzieję na kolejne.
Ja również dziękuję. Jestem do państwa dyspozycji w razie potrzeby.
dr Jarosław Koza
gastroenterolog z wieloletnim doświadczeniem
Poradnia gastroenterologiczna
Onkologiczne Centrum Medyczne ul. Chodkiewicza 51 tel. 052 335 01 70
Dziękujemy za przeczytanie całego artykułu. Mamy nadzieję, że przyniósł on Państwu odpowiedzi na nasuwające się Państwu pytania. Jeżeli potrzebujecie Państwo więcej wiedzy w tym zakresie, zapraszamy do czytania pozostałych artykułów na naszym portalu.
Chcesz skonsultować swój przypadek z gastrolgiem?
Zapraszamy do kontaktu telefonicznego pod numerem przychodni 500 265 605.